Στην εποχή της συνεχούς ταχύτητας και της διαρκούς πίεσης για παραγωγικότητα, το burnout έχει γίνει μια έννοια όλο και πιο οικεία. Όμως δεν εμφανίζεται πάντα με προφανή σημάδια. Υπάρχει και το «κρυφό burnout» – όταν όλα δείχνουν πως είσαι καλά, χαμογελάς, δουλεύεις, συνεχίζεις… αλλά μέσα σου η ενέργεια έχει σχεδόν εξαντληθεί.
Τι είναι το κρυφό burnout;
Το κρυφό burnout δεν εκδηλώνεται πάντα με δραματικά ξεσπάσματα ή ολική κατάρρευση. Συχνά «φοριέται» σαν μάσκα: συνεχίζεις να λειτουργείς, να αποδίδεις και να καλύπτεις τις προσδοκίες, ενώ μέσα σου κυριαρχεί η εξάντληση, η απογοήτευση και μια αίσθηση κενού.
Σημάδια που δεν πρέπει να αγνοήσεις
- Μόνιμη κόπωση, ακόμα και μετά από ύπνο.
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που παλαιότερα σε ενθουσίαζαν.
- Αίσθημα “ρομπότ” – λειτουργείς μηχανικά, χωρίς χαρά.
- Συχνές σωματικές ενοχλήσεις (πονοκέφαλοι, στομαχικές διαταραχές).
- Δυσκολία συγκέντρωσης και μειωμένη αποδοτικότητα, παρότι δουλεύεις σκληρά.
Γιατί το κρύβουμε;
Πολλοί θεωρούν πως η εξάντληση είναι ένδειξη αδυναμίας. Άλλοι φοβούνται ότι θα κριθούν ή ότι θα απογοητεύσουν τους γύρω τους. Έτσι, προτιμούν να «κρύβουν» την πραγματική τους κατάσταση, μέχρι που το σώμα και το μυαλό δεν αντέχουν άλλο.
Τι μπορείς να κάνεις;
- Άκου το σώμα σου – Οι μικρές ενδείξεις είναι προειδοποιήσεις.
- Βάλε όρια – Δεν χρειάζεται να είσαι διαθέσιμος σε όλους, πάντα.
- Μίλησε ανοιχτά – Με φίλους, με την οικογένεια ή με κάποιον ειδικό.
- Δώσε προτεραιότητα στην ξεκούραση – Ο ύπνος και η χαλάρωση δεν είναι «χάσιμο χρόνου».
- Αναθεώρησε προτεραιότητες – Αν όλα γύρω σου μοιάζουν επείγοντα, ίσως ήρθε η ώρα να επαναπροσδιορίσεις τι είναι πραγματικά σημαντικό.
Γιατί έχει σημασία να το αναγνωρίσεις έγκαιρα
Το κρυφό burnout μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες για την ψυχική και σωματική υγεία: άγχος, κατάθλιψη, ακόμα και χρόνιες παθήσεις. Όσο πιο νωρίς το εντοπίσεις, τόσο πιο εύκολο είναι να αναστρέψεις την πορεία του και να βρεις ξανά ισορροπία.
Το να «φαίνεσαι εντάξει» δεν σημαίνει πως είσαι πραγματικά καλά. Το σημαντικό είναι να δώσεις στον εαυτό σου χώρο, χρόνο και φροντίδα – όχι μόνο για να αποφύγεις την εξάντληση, αλλά και για να ζήσεις με πληρότητα.
