Ο ύπνος δεν είναι απλώς μια καθημερινή ανάγκη· είναι θεμέλιο της σωματικής και ψυχικής μας υγείας. Μια νέα επιστημονική έρευνα έρχεται να αναδείξει έναν παράγοντα που πολλοί παραβλέπουμε, αλλά αποδεικνύεται καθοριστικός: το φυσικό φως στην κρεβατοκάμαρα.

Ο κύκλος του φωτός και το εσωτερικό μας ρολόι

Το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί με βάση το λεγόμενο κιρκάδιο ρυθμό – ένα εσωτερικό «ρολόι» που ρυθμίζει τη δραστηριότητα, την εγρήγορση, την πείνα, αλλά κυρίως τον ύπνο. Ο βασικός παράγοντας που ρυθμίζει αυτόν τον ρυθμό είναι το φως. Όταν ο εγκέφαλος αντιληφθεί σκοτάδι, ξεκινά η παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που μας προετοιμάζει για ύπνο. Αντίστροφα, το πρωινό φως σηματοδοτεί στον οργανισμό ότι ήρθε η ώρα να ξυπνήσει.

Τι δείχνει η νέα έρευνα

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, άτομα που εκτίθενται σε επαρκές φυσικό φως το πρωί όχι μόνο ξυπνούν πιο εύκολα και με καλύτερη διάθεση, αλλά κοιμούνται και πιο βαθιά το βράδυ. Ειδικά το φως που εισέρχεται φυσικά στο υπνοδωμάτιο από το παράθυρο φαίνεται να «προγραμματίζει» καλύτερα τον οργανισμό. Αντίθετα, οι χώροι που παραμένουν σκοτεινοί ή φωτίζονται κυρίως με τεχνητά μέσα συνδέονται με διαταραχές ύπνου και μειωμένη ποιότητα ζωής.

Τι μπορούμε να κάνουμε στην πράξη

• Ανοίγουμε τις κουρτίνες το πρωί: Επιτρέπουμε στο φως να «εισβάλει» στον χώρο, δίνοντας το σωστό μήνυμα στον εγκέφαλό μας.
• Αποφεύγουμε το μπλε φως το βράδυ: Ο φωτισμός από οθόνες (κινητά, υπολογιστές) μπορεί να μπερδέψει τον οργανισμό και να καθυστερήσει την παραγωγή μελατονίνης.
• Επιλέγουμε κατάλληλες κουρτίνες: Ιδανικά, χρησιμοποιούμε κουρτίνες που επιτρέπουν την είσοδο σταδιακού φυσικού φωτός το πρωί, αλλά προσφέρουν και ιδιωτικότητα.
• Αξιοποιούμε το φυσικό φως και στη διάρκεια της ημέρας: Η έκθεση στο φως του ήλιου μέσα στην ημέρα βοηθά το σώμα να κρατήσει τον ρυθμό του σε ισορροπία.

Ο ύπνος και το ξύπνημα δεν εξαρτώνται μόνο από τις ώρες που αφιερώνουμε στο κρεβάτι, αλλά και από το πώς το φως αλληλεπιδρά με το σώμα μας. Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει αυτό που η φύση μάς υπενθυμίζει εδώ και χιλιάδες χρόνια: το φως είναι ζωή — και η σωστή του χρήση μπορεί να κάνει τον ύπνο μας πιο βαθύ και το ξύπνημα πιο ευχάριστο.