Με αφορμή τα εγκαίνια της έκθεσης T-FACTORY που θα πραγματοποιούν από το Βιομηχανικό Μουσείο Τομάτας Δ. Νομικός σε συνεργασία με το Santorini Arts Factory-SAF τη Δευτέρα 18 Ιουνίου ώρα 20:00 στον εκθεσιακό χώρο του SAF, στη Βλυχάδα της Σαντορίνης, ο εικαστικός φωτογράφος Χριστόφορος Δουλγέρης μίλησε αποκλειστικά στο Manslife.gr.
*Στην έκθεση θα παρουσιαστούν έργα που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια και αφορούν το σύνολο μιας ενότητας με θεματική τις μηχανές και τους βιομηχανικούς χώρους.
Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Πότε νιώσατε την ανάγκη για τη φωτογραφία;
Με την φωτογραφία ασχολήθηκα από τα 13 μου, ήταν η εποχή που μετανάστευσα με τους γονείς μου στη Δ. Γερμανία. Εκεί παρακολούθησα πολλές εκθέσεις στα Μουσεία σύγχρονης τέχνης και ήρθα σε επαφή με την καλλιτεχνική διάσταση της φωτογραφίας. Η ανάγκη αυτή γεννήθηκε αμέσως και άρχισα να φωτογραφίζω με μεγάλη χαρά.
Ένας φωτογράφος φωτογραφίζει, για το κοινό του, για τον εαυτό του ή και για τα δύο;
Νομίζω και για τα δύο, είναι μια διαδικασία που δεν έχει κάποια αρχή και τέλος με συγκεκριμένη σειρά. Συνήθως ισχύει το πρώτο, αν δεν κάνεις καλό για τον εαυτό σου πως αυτό θα κάνει καλό και στο κοινό σου;
Το κοινό που βλέπει την τέχνη σε όποια μορφή της, αντιδρά θετικά ή αρνητικά ανάλογα με το αποτέλεσμα και το έργο. Είναι υποκειμενική η κριτική ενός έργου. Σε κάθε άνθρωπο δημιουργούνται διαφορετικά ερεθίσματα. Πιστεύω όμως πως ο δημιουργός προσπαθεί να εξερευνήσει πτυχές γύρω από ένα θέμα οι οποίες αφηγούνται μια ιστορία, προσπαθεί να μιλήσει με εικόνες για κάτι που τον απασχολεί.
Το αποτέλεσμα του πολλές φορές αγγίζει μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων ενώ άλλες όχι. Δεν είναι ο σκοπός του εξαρχής να εστιάζει στο πόσοι θα τον ακολουθήσουν, σκοπός του είναι να πετύχει να εκφράσει αυτό που έχει μέσα του χωρίς αυτό να σημαίνει πως πάντα το πετυχαίνει.
Είναι μια λύτρωση για τον φωτογράφο η διαδικασία αυτή και πόσο εύκολη ή επίπονη είναι;
Ο φωτογράφος άλλες φορές αντιδρά άμεσα και ακαριαία με την φωτογραφική του μηχανή κι άλλες περιμένει και σχεδιάζει τον τρόπο, τον χρόνο, την περιοχή και πολλούς άλλους παράγοντες που αφορούν την φωτογράφηση. Επομένως σκηνοθετεί άμεσα ή με συνεργασία και με άλλους ή απομονωμένος με τον εαυτό του για μια πιο μακρόχρονη διαδικασία.
Ναι σίγουρα είναι μια λύτρωση, τον βοηθάει να εκφράσει τις ανησυχίες του, τις ιδέες του.
Είναι επίπονη η διαδικασία διότι στη λεπτομέρεια θα κριθεί και το έργο του. Οπότε προσπαθεί με όλα τα εργαλεία του και με όλες τις δυνάμεις του να μετατρέψει τον χρόνο σε έργο τέχνης. Δύσκολο και επίπονο.. αλλά το αποτέλεσμα τον ανταμείβει…
Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως ένα έργο στην ουσία ποτέ δεν τελειώνει, μπορεί την μια μέρα να έχει μια μορφή συγκεκριμένη και την ερχόμενη να αλλάζει τελείως, έτσι είναι και η ίδια η ζωή.. προχωράει και αλλάζει από καιρό σε καιρό. Η διαφορά με την τέχνη είναι πως δεν παύει να πεθαίνει στον χρόνο αυτό.
Αποτελεί ίσως ένα κριτήριο όταν βλέπω παλαιότερες φωτογραφίες μου μετά από πολλά χρόνια, αν με συγκινούν το ίδιο η περισσότερο.. μάλλον έχουν εκτελέσει σωστά τον σκοπό τους, αν όχι μάλλον είναι πιο αδύναμες ..
Πώς ξεκίνησε η ιδέα της έκθεσης;
Η ιδέα μιας έκθεσης πολλές φορές είναι η ιδέα μιας τομής σε ένα συγκεκριμένο χώρο, σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Μπορεί να προκύψει από ένα τραγούδι, έναν διάλογο ή από ένα ταξίδι. Όμως επίσης μπορεί να προκύψει μέσα από μια καθημερινότητα και μια εσωτερική διάθεση. Δεν υπάρχουν κανόνες, στη δική μου περίπτωση λειτουργούν όλα κάπως μαζί και πολλές φορές έχω εμπνευστεί από τον κινηματογράφο ή άλλες φορές από μια απλή συνομιλία με κάποιους ανθρώπους.
Η ιδέα είναι ο κορμός, όμως δεν φτάνει μια καλή ιδέα για την δημιουργία ενός έργου. Σε μια σειρά φωτογραφιών μιας έκθεσης για τον δημιουργό η κάθε φωτογραφία καταλαμβάνει συγκεκριμένη θέση στην καρδιά του.
Ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα της έκθεσης;
Το ηθικό δίδαγμα δεν υπάρχει, δεν προσπαθεί η τέχνη στην δική μου περίπτωση να κάνει πολιτική. Δεν χρησιμοποιεί την θεωρία για να αποδείξει κάτι. Η ίδια η εικόνα πολλές φορές έρχεται και συνομιλεί με ένα τρόπο όπου προτείνει για κάτι δίχως να επιβάλει με τον λόγο ή κάποιο άλλο μέσο την παρουσία της. Δηλαδή ο στόχος μου δεν είναι να προκαλέσω ένα μεγάλο κύκλο αντιδράσεων και να περάσω ένα μήνυμα συγκεκριμένο, ίσως να μεταφέρω και να βοηθήσω μερικούς ανθρώπους να δουν την ίδια τη ζωή από άλλη μια διαφορετική οπτική γωνία, οι αξίες που κρύβονται σε κάθε εικόνα θα ξεδιπλωθούν από μόνες τους, δεν χρειάζονται πολλά πολλά.
Οι τεχνοκριτικοί όμως και οι θεωρητικοί της τέχνης βλέπουν την τέχνη υπό άλλη προοπτική βγάζουν τα συμπεράσματά τους μετά από την συγκριτική ματιά τους, τις σπουδές τους και την ικανότητα τους να ερμηνεύουν.
Σήμερα το ηθικό μου δίδαγμα είναι πως πρέπει να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που με βοηθούν να ολοκληρώνω αυτή τη δουλειά που γίνεται σε βάθος χρόνου, την οικογένεια μου που με στηρίζει και τους πολύ καλούς φίλους που θυσιάζουν τον χρόνο τους για να με βοηθήσουν. Αυτό ίσως ακούγεται ηθικολογικό όμως πιστεύω στους φίλους μου και αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ. Στην σύγχρονη τέχνη μπορεί πίσω από κάθε δημιουργό να υπάρχει και να βοηθάει μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που μένουν πίσω από τις κάμερες και τα φώτα της δημοσιότητας.. για αυτούς όλους μιλάω. Τώρα η θεματική της κάθε έκθεσης βγάζει ένα δίδαγμα για τον κάθε θεατή ξεχωριστά..
Πώς είστε ο ίδιος σαν θεατής;
Σαν θεατής είμαι πιστεύω πολύ προσεκτικός, δεν βιάζομαι να βγάλω συμπεράσματα. Μου αρέσει να συζητάω με τους δημιουργούς, πολλές φορές ακούω τις ιστορίες τους και καταλαβαίνω καλύτερα το έργο. Μια δεύτερη ματιά ίσως μας δώσει την ευκαιρία να καταλάβουμε περισσότερο.. αισθάνομαι πως βομβαρδιζόμαστε καθημερινά με πληροφορίες που δεν μπορούμε πολλές φορές να φιλτράρουμε.
Υπάρχει μια θύελλα από εικόνες και πληροφορίες στις οποίες α) δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε και β) πρέπει να ελέγχουμε. Πιστεύω στην συνεργασία και ένας καλός τρόπος για να βοηθήσεις σε αυτό είναι το κείμενο και ο λόγος, είναι πολύ καλός οδηγός για να κατανοήσεις μερικά πράγματα που σε ξεπερνάνε.
Επίσης πιστεύω πως δεν είμαστε όλοι οι άνθρωποι έτοιμοι να δεχτούμε την πληροφορία και να κάνουμε συζήτηση, η επικοινωνία είναι σημαντικό χάρισμα.
