Ίσως από τις πιο γνωστές και πάντα επίκαιρη ταινία όλων των εποχών! O λόγος για το V for Vendetta της οποίας η μορφή του πρωταγωνιστή με την χαρακτηριστική μάσκα έχει μείνει ανεξίτηλη στο μυαλό όλων μας. Ποιος ήταν όμως ο άνθρωπος και τα αληθινά γεγονότα από τα οποία εμπνεύστηκε η ταινία, ο Σαίξπηρ και άλλοι;

Η ΣΥΝΟΜΩΣΙΑ
Το 1604 στη Βρετανία, ο προτεστάντης Βασιλιάς Ιάκωβος Α’, ασκούσε την εξουσία με τρόπο βίαιο και τυραννικό. Οι μαζικές εκτελέσεις, οι κατασχέσεις περιουσιών και οι εκδιώξεις από τα αξιώματα, αποτελούσαν μια οδυνηρή πραγματικότητα για τους Καθολικούς.

Ένας Άγγλος στρατιώτης από το Γιορκ, ο Γκάι Φοκς, ανέλαβε την οργάνωση μιας ομάδας Καθολικών,γνωστής ως “Συνωμοσία της Πυρίτιδας”, που στόχο είχε τη δημιουργία καθολικής επανάστασης σε ολόκληρη την Αγγλία. Το εγχείρημά του Φοκς στηριζόταν στη θεωρία του Ντόμινο. Ευελπιστούσε πως η πυροδότηση μιας σειράς έκρυθμων γεγονότων στο Λονδίνο θα δημιουργούσε χάος και αναρχία, που θα εξαπλώνονταν σε όλη την επικράτεια και με τη βοήθεια του καθολικού στέμματος της Ισπανίας, θα γινόταν εφικτή η ανατροπή της Μοναρχίας, επιφέροντας ταυτόχρονα ένα καίριο χτύπημα στον Προτεσταντισμό.

Το σχέδιό του ήταν απλό. Θα ανατίναζε μαζί με τους συντρόφους του το Παλάτι του Γουέστμινστερ, γνωστό και ως Σπίτι του Κοινοβουλίου, δολοφονώντας το Βασιλιά Ιάκωβο Α’, τη βασιλική οικογένεια, τους βουλευτές και όσα μέλη της αριστοκρατίας και της προτεσταντικής εκκλησίας θα παρευρίσκονταν εκεί.
Για το σκοπό αυτό, ο Φοκς και οι συνωμότες του νοίκιασαν το Δεκέμβριο του 1604 ένα κελάρι που έφτανε μέχρι το υπόγειο του κτιρίου της Βουλής και άρχισαν να το γεμίζουν με βαρέλια γεμάτα μπαρούτι, τα οποία έκρυβαν κάτω από σωρούς από κάρβουνα. Ως τον Μάρτιο του επόμενου έτους, το κελάρι είχε μετατραπεί σε μπαρουταποθήκη, αριθμώντας 36 βαρέλια με πυρίτιδα. Η ευκαιρία για την εκτέλεση του ριψοκίνδυνου τολμήματος δόθηκε όταν γνωστοποιήθηκε ότι στις 5 Νοεμβρίου του 1605, ο βασιλιάς Ιάκωβος και σύσσωμη η πολιτική ηγεσία της χώρας, θα παρευρίσκονταν σε μια διευρυμένη συνέλευση της Βουλής των Λόρδων και της Βουλής των Κοινοτήτων.

ΤΟ ΜΟΙΡΑΙΟ ΛΑΘΟΣ
Την παραμονή του χτυπήματος στο Κοινοβούλιο, ένας από τους συνωμότες, ο Φράνσις Τρίσμαν, θεώρησε ορθό να στείλει μία επιστολή στον καθολικό βουλευτή και γαμπρό του, Λόρδο Μόντιγκλ, προειδοποιώντας τον να μη παρευρεθεί στη συνεδρίαση της επόμενης μέρας. Η επιστολή αυτή προβλημάτισε τον Λόρδο, που έσπευσε να ενημερώσει την κυβέρνηση. Λέγεται μάλιστα πως για τις υπηρεσίες του αυτές στο Στέμμα, έλαβε αργότερα 700 χρυσές λίρες. Αμέσως διενεργήθηκαν έρευνες στις υπόγειες σήραγγες κάτω από τη Βουλή και ως τις πρώτες πρωινές ώρες, οι αρχές ανακάλυψαν το κελάρι και συνέλαβαν επ’ αυτοφώρω τον Γκάι Φοκς.

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ
Αν και παραδέχτηκε από την πρώτη στιγμή την πρόθεσή του να ανατινάξει το Κοινοβούλιο, ο Φοκς βασανίστηκε σκληρά για να μαρτυρήσει τα ονόματα και των υπολοίπων συνωμοτών. Σε ένα από τα βασανιστήρια μάλιστα, τον έδεσαν σε ένα κρεβάτι χειροπόδαρα με δερμάτινα λουριά και τον τραβούσαν μέχρι να κοπούν οι μύες και να εξαρθρωθούν τα άκρα του. Αρχικά η απάντηση του Φοκς στους βασανιστές του ήταν ένα πλατύ χαμόγελο, γεγονός που αιτιολογεί και τη γελαστή έκφραση που έχει η λευκή μάσκα που τον απεικονίζει σήμερα, έπειτα όμως «έσπασε». Η άλλη εκδοχή είναι ότι τον σημάδεψαν με τέτοιο τρόπο που φαινόταν να γελάει συνέχεια.

Οι «Συνωμότες της Πυρίτιδας», όπως έμειναν στην ιστορία, δικάστηκαν στις 27 Ιανουαρίου και καταδικάσθηκαν σε θάνατο. Απέναντι από το κτίριο που σκόπευαν να ανατινάξουν στήθηκε μια εξέδρα και ένας, ένας απαγχονίζονταν και διαμελίζονταν. Τελευταίος προς εκτέλεση έμεινε ο Φοκς, ο οποίος όμως κατά τη μεταφορά του στην εξέδρα, μην έχοντας τον έλεγχο των άκρων του από τα βασανιστήρια, γλίστρησε και έπεσε με το κεφάλι. Ο θάνατος ήταν ακαριαίος και ο Βασιλιάς ενοχλημένος, διέταξε να κατακρεουργηθεί το σώμα του και να αποσταλούν τα κομμάτια απ’ άκρη σε άκρη σε όλο το βασίλειο, για να υποδηλώνουν την «τύχη των προδοτών».

Μάλιστα, από το ίδιο έτος καθιέρωσε την 5η Νοεμβρίου, ημέρα εορτασμού της σωτηρίας του και επικράτησης της Μοναρχίας. Σήμερα η γιορτή είναι γνωστή με την ονομασία «Νύχτα του Γκάι Φοκς». Κατά τον εορτασμό της, πλήθος πυροτεχνημάτων φωτίζουν τον ουρανό, ενώ συνηθίζεται σε όλη την επικράτεια της Βρετανίας να καίγονται ομοιώματα του Γκάι Φοκς.

ΕΜΠΝΕΥΣΗ
Η Συνωμοσία της Πυρίτιδας και η απειλή της ζωής του Βασιλιά ενέπνευσαν τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ για το έργο «Μάκβεθ». Ήταν ο ίδιος ο θρύλος του Γκάι Φοκς που αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για το κόμικ των Άλαν Μουρ και Ντέιβιντ Λοιντ, «V for Vendetta» με κεντρικό ήρωα τον μυστηριώδη V, που κρύβει το πρόσωπό του πίσω από μια μάσκα του Γκάι Φοκς. Διασκευή αυτού του κόμικ αποτελεί και η ομώνυμη ταινία του 2005, με τους Ούγκο Γουέιβινγκ και τη Νάταλι Πόρτμαν. Φόρο τιμής στον Γκάι Φοκς απέδωσε και ο Τζον Λένον, στο άλμπουμ του 1970 John Lennon/Plastic Ono Band, χρησιμοποιώντας λίγο πριν ακουστεί μία έκρηξη, στον τελευταίο στίχο του τραγουδιού «Remember», τον στίχο «Remember, remember, the 5th of November».

Στην Αθήνα κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στη μνήμη της δολοφονίας του Γρηγορόπουλου, κάνει πάντα την εμφάνισή του το εξής σύνθημα :«Remember, remember, the 6th of December»…

Remember…Remember…(συμπληρώστε εσείς τη συνέχεια..)

Επιμέλεια Anna Maria S.